Viết bởi Michael C. Fling, D.D.S.
Bài viết này mô tả một kỹ thuật không chỉ cải thiện vị trí mà còn giảm thời gian trên ghế cho các trường hợp bệnh nhân cần chế tạo phục hình tạm phức tạp.
Kỹ thuật làm phục hình tạm Shell Overlay là gì?
Phục hình tạm đã được chấp nhận rộng rãi như là một quy trình cần thiết và quan trọng để phục hình trong nhiều thập kỷ. Những phục hình này được sử dụng để kiểm tra tính thẩm mỹ, duy trì khớp cắn, cho phép sự lành thương sinh học và cho phép đánh giá đáp ứng của bệnh nhân trước khi bắt đầu chế tạo phục hình sau cùng.
Các điểm cần chú ý về mặt thẩm mỹ của phục hình tạm có thể bao gồm vị trí và chiều dài cạnh cắn, kích thước dọc của khớp cắn, hình dạng răng, nướu và khoảng tiếp cận giữa các răng trước, bề mặt, độ trắng bóng và sự tương quan với mặt phẳng khớp cắn. Các lưu ý về khớp cắn có thể bao gồm độ cắn chìa, độ cắn phủ, hướng dẫn răng trước, độ nghiêng cạnh cắn và góc chuyển, góc trục răng, mối quan hệ đỉnh múi và trũng rãnh, kích thước dọc và mối tương quan với mặt phẳng khớp cắn.
Phục hình tạm là sự phản ánh trực tiếp của một chẩn đoán “sơ bộ”. Nói một cách khác, chế tạo phục hình tạm được tính toán dựa trên mẫu sơ khởi trước điều trị hoặc wax-up dựa trên “cái bạn nghĩ, bạn mong muốn đạt được”. Nó được gọi là một chẩn đoán “sơ bộ” vì chỉ là dự đoán, trước khi tính thẩm mỹ và chức năng được kiểm tra lâm sàng. Do đó, cần phải có một mẫu wax-up hoặc một mẫu sơ khởi hoàn hảo để dự đoán kết quả sau cùng như mong muốn. Lấy dấu mẫu wax-up hoặc mẫu sơ khởi và dựa trên đó để chế tạo phục hình tạm.
Bài viết này mô tả kỹ thuật Shell Overlay để chế tạo phục hình tạm. Các kỹ thuật trước đây để chế tạo phục hình tạm như là lấy dấu mẫu wax-up, trong đó khay lấy dấu chứa đầy vật liệu chẳng hạn như bisacrylic, sẽ được đặt vào trong miệng. Sau giai đoạn lấy dấu ban đầu, phần dấu dư ra sẽ được cắt bỏ và bờ dấu được tỉa gọn. Nhược điểm của kỹ thuật này là vị trí lấy dấu có thể không chính xác, điều này có thể dẫn đến sai sót trong trường hợp các răng trước, chẳng hạn như mão răng 13-23. Lỗi này có thể là các cạnh của răng cửa quá ngắn, quá dài hoặc nghiêng quá mức về phía môi hoặc phía lưỡi. Một vấn đề khác có thể xảy ra khi toàn bộ các răng sau được phục hình, vì thực tế là phần dấu không được đặt vững ổn theo chiều đứng có thể dẫn đến vị trí không chính xác.
Điều này có thể dẫn đến mặt phẳng khớp cắn không đúng, lệch về phía ngoài hoặc phía trong hoặc quá cao hoặc quá thấp. Sửa các lỗi này bằng cách thêm bớt vật liệu hoặc bắt đầu chế tạo lại sẽ rất tốn thời gian và nhàm chán. May mắn thay, kỹ thuật Overlay làm giảm nguy cơ định vị không chính xác trong khi làm phục hình tạm, do đó giảm thời gian trên ghế, tăng khả năng dự đoán và giảm đáng kể thời gian điều chỉnh khớp cắn.
Kỹ thuật Shell Overlay được thực hiện như thế nào?
Mặc dù kỹ thuật Shell Overlay có thể có tác động rất tích cực đến kết quả lâm sàng và năng suất thực hành, nhưng việc thực hiện nó khá đơn giản.
Sau khi lấy dấu từ wax-up, dấu được tháo ra và kiểm tra độ chính xác. Chất lấy dấu được sử dụng với độ dày đủ để không bị uốn cong. Dấu phải mở rộng ít nhất một răng ngoài răng cần được phục hồi. (Hình 1)
Một loại composite quang trùng hợp có tính chảy lỏng (LuxaFlow Ultra, DMG) được đặt cẩn thận bên trong dấu trên bề mặt của răng cần làm phục hình. Một dụng cụ mỏng có thể được sử dụng để dàn đều composite thành một lớp mỏng. Phần dấu phải được đặt sao cho mặt ngoài của nó nằm dưới, vì trọng lực sẽ hỗ trợ chuyển động của vật liệu để tạo ra độ dày thích hợp. Các vật liệu được trùng hợp bằng ánh sáng. Sau đó, dấu được lật ngược lại và composite được đặt bên trong mặt lưỡi của răng sẽ được phục hình. Một lần nữa, ánh sáng được sử dụng để trùng hợp và dấu được đặt sao cho vật liệu có thể lan đều. Nếu không có đủ composite trong các phần rìa cắn hoặc mặt nhai, dấu được đặt nghiêng 90 độ và composite được thêm cẩn thận vào đó rồi chiếu ánh sáng. (Hình 2)
Mục tiêu chính là tạo ra một lớp “shell” rỗng ở giữa nhưng có đầy đủ các bề mặt của răng sẽ được phục hình. Lớp “shell” của vật liệu này sẽ bao gồm các mặt ngoài, rìa cắn, mặt nhai và mặt lưỡi.
Tiếp theo, lớp shell được tháo ra khỏi dấu. Phải cẩn thận, vì shell có thể dễ dàng bị gãy vỡ. Hai người cùng làm sẽ tốt hơn; một người tách lớp dấu bên ngoài, trong khi người kia nhẹ nhàng gỡ lớp shell ra. Nếu lớp shell bị vỡ, nó chỉ cần được đặt lại vào trong dấu, thêm vật liệu vào và quang trùng hợp để sửa chữa vùng bị vỡ. Sau đó, một lần nữa, nó được tháo khỏi dấu như mô tả ở trên. (Hình 3)
Sau khi lớp shell được tháo ra, một mũi khoan kim cương (016 trụ thuôn đầu tròn) với tay khoan nhanh được sử dụng để loại bỏ vật liệu dư thừa.
Lớp phủ shell được cắt tỉa cẩn thận ở các bờ để nó có thể được đặt thụ động vào đúng vị trí trong miệng bệnh nhân. Phải cẩn thận để đảm bảo rằng shell có thể được đặt một cách thụ động đúng vị trí theo cả chiều ngoài-trong và nhai-nướu. Nếu bờ quá dài, phục hình tạm sẽ không nằm đúng vị trí theo chiều đứng dẫn đến sai khớp cắn hoặc tăng độ dài rìa cắn. Mài chỉnh chọn lọc bên trong lớp shell cũng có thể cần thiết để cho phép nó được đặt thụ động đúng cách. Các bờ bị mài quá mức không phải là một vấn đề, vì vật liệu dán sẽ bù đắp cho điều đó. Bờ quá dài mới đáng lo ngại. (Hinh 4)
Bây giờ lớp phủ đã được định vị đúng một cách thụ động trên răng, lớp phủ được tháo ra và một lớp chất gắn dính mỏng được thêm vào bên trong lớp phủ và trùng hợp bằng ánh sáng. Tiếp theo, lớp phủ được lấp đầy bằng vật liệu bisacrylic (Luxatemp Ultra, DMG) và được định vị cẩn thận vào vị trí lý tưởng. (Hình 5)
Kiểm tra trực quan ngay lập tức khi lớp phủ được đặt vào, để đánh giá vị trí theo chiều ngoài-trong và nhai-nướu. Nếu vị trí đặt vào đúng thì phục hình tạm sẽ được trùng hợp. Sau đó, phục hình tạm được tháo ra một lần nữa và bờ được mài chỉnh và làm nhẵn bằng một mũi khoan kim cương. Một đĩa kim cương hai mặt mỏng được sử dụng để tạo hình và mở rộng khoảng tiếp cận. Đánh bóng phục hình tạm, bề mặt và tạo hình sau khi nó ở đúng vị trí. (Hình 6)
Khi nào nên sử dụng Kỹ thuật Shell Overlay?
Kỹ thuật Shell Overlay có rất nhiều lợi ích, nhưng nó không cần thiết đối với mọi trường hợp.
Cụ thể, kỹ thuật này sẽ giảm thời gian trên ghế và đảm bảo định vị thích hợp khi cần chế tạo các phục hình tạm phức tạp. Tuy nhiên, trong các trường hợp dễ hơn như các đơn vị đơn lẻ hoặc nhiều đơn vị đang được phục hình cần các điểm tiếp xúc phía gần và xa chính xác, kỹ thuật lấy dấu thông thường vẫn có thể làm được.
Những lợi ích của kỹ thuật Shell Overlay đặc biệt thích hợp trong trường hợp toàn bộ răng sau hàm trên và hàm dưới cùng bên đều cần được phục hình. Cố gắng để đạt được vị trí vững ổn chỉ với các điểm chạm trên mô mềm có thể là vấn đề. Mặc dù kỹ thuật Shell Overlay chắc chắn sẽ có ích với phục hình tạm cho hàm dưới, nhưng ưu điểm thực sự của kỹ thuật này sẽ được thể hiện khi chế tạo phục hình tạm hàm trên. Nhiều bước tương tự đã mô tả phía trên được sử dụng để chế tạo lớp phủ shell cho răng sau hàm trên. Kiểm tra trực quan cẩn thận, mài bớt bờ theo chiều đứng và đặt thụ động lên răng. Một lần nữa, một lớp chất gắn mỏng được thêm vào bên trong shell và quang trùng hợp. Bisacrylic sau đó được thêm vào để lấp đầy shell và được đặt vào vị trí cẩn thận.
Tuy nhiên, trên ghế nha khoa, phục hình có thể khó được đặt đúng chỗ. Do đó, bệnh nhân được yêu cầu ngậm miệng lại. Khi bệnh nhân ngậm miệng, lớp phủ shell được ép vào vị trí, chống lại sự trồi lên hay tụt xuống. Vì vật liệu ở lớp shell vẫn chưa được trùng hợp, nên phục hình có thể di chuyển sang bất kỳ hướng nào. Kiểm tra trực quan để xác định vị trí và phục hình sẽ được trùng hợp ngay vị trí bệnh nhân ngậm miệng. (Hình 7)
Sau khi trùng hợp, phục hình tạm được tháo ra và mài bớt bờ, và bề mặt được đánh bóng. Lợi ích của kỹ thuật này trong trường hợp này là giảm thiểu mài chỉnh khớp cắn. Bởi vì lớp phủ có thể được thao tác ngay tại vị trí, và vị trí phù hợp sẽ giúp giảm điều chỉnh khớp cắn. (Hình 8)
Tóm tắt
Kỹ thuật Shell Overlay đảm bảo vị trí thích hợp, tăng khả năng dự đoán và tiết kiệm thời gian trên ghế đáng kể trong các trường hợp phục hình tạm phức tạp, chẳng hạn như các trường hợp mà trong đó toàn bộ răng sau hàm trên và hàm dưới ở cùng bên đều cần được phục hình.
